Demans nedir? Sorusunun aslında tek bir yanıtı yok. Şöyle anlatalım, Demans aslında en başta hafızayı etkileyen, düşünme ve becerileri olumsuz etkileyen birçok belirtisi olan çoklu belirtilere sahip rahatsızlığın genel adıdır. Toplum arasında “Bunama” olarak adlandırılır. Alzheimer hastalığı, demans hastalığının bir türüdür. İnme sonucunda meydana gelen demans ise en sık karşılaşılan çeşididir. “Dementia” (Demansia) Bir beyin hastalığının neden olduğu veya bir kaza sonucu yaralanmadan kaynaklanan beyin hasarı sonucunda meydana gelen hafıza sorunları, kişilik değişiklikler, akıl yürütme ve mantık kavramının kalıcı ve kronik olarak bozulmuş halidir.
Kısaca demans (Alzheimer, bunama vb) geniş tanımıyla yukarıdaki gibi anlatılabilir. Peki demans hastalığı neden oluşur? İnsan beyni farklı kısımlardan ve her faklı kısmın hükmettiği bölümler vardır. Örnek verecek olursak, hareketlerimize yön veren kısım ayrıdır, nefes alma, kan dolaşımını organize etme gibi kısımlar ayrıdır, duyguları ve hafızayı, konuşmayı ve görmeyi yöneten kısımlar ayrıdır. Geniş çerçevede düşünüldüğünde, beyin hücreleri arasında iletişim kopukluğu başladığında bir takım sorunlar ortaya çıkar.
Diyelim ki Alzheimer hastalığında beyin hücrelerinin içeriğinde yer alması gereken bazı proteinlerin sayısının hem hücre içinde, hem de hücre dışında artması, yüksek seviyelere çıkması beyin hücrelerinin birbiriyle irtibat sağlamasına mani olarak, beynin temel işlevlerini yerine getirmesini giderek imkansız hale getirir. Beynimizin bir odacığı olan “Hippocampus” bölümü, beynin öğrenme ve hafıza bölümüdür. Alzheimer hastalığı başladığında önce Hippocampus isimli bölüm hasar görür. Bu hasar, Demans (Alzheimer, bunama) olarak bilinen hastalığın ilk semptomlarının ortaya çıkmasına neden olur.
Demans çeşitleri nelerdir?
- Alzheimer
- Vasküler demans
- Karışık demans
- Frontotemporal demans
- Lewy Cisimciği demans
Demans Belirtileri nelerdir?
- Hafıza kaybı (Bellek yitirme)
- İletişim sorunları (Sosyal olarak diğer insanlarla iletişim kurmakta zorlanma)
- Odaklanma sorunları (Fokuslanamamak)
- Dikkat yeteneğinin yok olması (Dikkat eksikliği ile karıştırılabilir)
- Muhakeme ve yargı yeteneğinin sorunlu hale gelmesi (Yaralanacağını bile bile bir işe girişmek yada sonucunu kestiremediği işleri yapmak)
- Görsel algı sorunları
Sevgili okuyucum. Yukarıda bahsi geçen problemlerden en az 2 tanesini yaşıyorsan mutlaka bir hekime başvuruda bulunup, gerekli tetkiklerin yapılmasını ve teşhis konulması için harekete geçmelisin. Aksi taktirde ilerleyen zamanla birlikte, demans hastalığı durdurulamaz bir hal alabilir. Bu konuda harekete geçmek için fazla beklememelisiniz. Demans hastalığı şu anda okuduğun bu yazıyı bile birkaç dakika sonra hafızandan silip atabilir. Şu anda doktorunu ara ve randevu iste!
Demans hastalığına nasıl teşhis konulur? Demans hastalığı için belirli bir tahlil yada test yoktur. Fakat hekiminiz sizi muayene eder, demans hastalığına neden olabilecek yan hastalıkların teşhisi için sizden kan tahlili ve beyin görüntüleme işlemi isteyebilir. Teşhis için kullanılacak yöntemleri hekiminiz belirler. Bu konuda burada yazabileceğimiz yöntemler afaki olacaktır.
Demas tedavi edilebilir mi? Demans tedavisinde psikiyatrik yöntemler, fizik tedavi ve ilaçlı tedaviler yer alabilir. Bu makalede hiçbir okurumuzu yanıltmak gibi niyetimiz olmadığı için lütfen hekiminizle iletişim kurunuz “Tavsiyesinde bulunabiliriz” Fakat demanstan uzak durabilmek adına, bol kitap okuyun ve bulmacalar çözün. Cep telefonlarında oyun marketlerde hafızayı güçlendirmeye faydası olan uygulama ve oyunları mobil cihazlarınıza kurup kullanarak hafızanızı canlı tutabilirsiniz.
Basit matematik işlemlerini gün içerisinde sık sık yapmaya çalışın. Örneğin iki haneli iki rakamı toplamak yada çıkarma işlemi yapmak gibi olabilir. Sigarayı bırakıp spor yapmaya başlayın. En azından yürüyüş yapın. D ve B grubu vitaminlerinizi eksik etmeyin. Mevsiminde yetişen meyveler yerseniz sizi zinde tutacaktır. Diyabet ve damar hastalıkları en büyük düşmanınızdır. Diyetinize dikkat edin. İyi uyuyun! Uykusuzluk sizi demansa sürükleyebilir. Bir de korona virüs etkilerine buraya tıklayarak göz atın. Nöroloji Uzmanı Leyla Polat’ın makalesini okuyarak bu konu hakkında daha kapsamlı bilgi sahibi olmak için buraya tıklayınız.
Demans ile ilgili yukarıda anlattıklarımız tıbbi teşhis için kullanılamaz. Fakat insanları bilgilendirerek, içinde bulundukları sağlıksız duruma açıklık getirmek ve hekimleri ile bir an önce iletişim kurmalarını hatırlatmak amacıyla bilgilendirmek içindir. Umarız ağır hastalıklara maruz kalmazsınız. Sağlıklı günler dileriz.
2 thoughts on “Demans nedir? Demans belirtileri nelerdir?”