Araba neden hararet yapar?

Araç sahiplerinin korkulu rüyası hararet nedir? Araba neden hararet yapar? Hararet yapan bir arabada neler yapılması gerekir? Motorlu taşıtların büyük kısmında sulu soğutma sistemi kullanılır.

Soğutma sistemi nedir?

Sulu soğutma sistemi; Radyatör ve devir daim adı verilen bir su pompası ile çalışarak motor bloğunu soğutur. En kolay tanımı bu şekilde yapılabilir. Çalışma mantığı ise; radyatör içerisinde bulunan motor soğutma suyu; Devir daim pompası sayesinde sürekli olarak motor bloğunda dolaşımı sağlanır. Böylece motorun ısısını, soğutma suyu alır. Borular, hortumlar ve metal kanallardan geçerek radyatöre ulaştırılır. Böylece sıcak su radyatör üzerinde bulunan elektrikli fan ve araç hareket halindeyken aldığı serin hava ile sıcak suyu soğutup yeniden motor bloğuna gönderir. Bu sistem motoru korumak ve yüksek sıcaklığı soğutmak için çalışır. Böylece araç motoru olumsuz sıcaklık artışından etkilenmeden çalışmasını sağlıklı biçimde sürdürür. Soğutma sistemi üzerinde elektronik sensörler ve termostatlar bulunmaktadır. Sistemin doğru çalışması için bu ekipmanlarında sağlam olması gerekir.

Hararet sebepleri nelerdir?

Motorun hararet yapması için farklı farlı birçok sebep vardır. Isı artışından kaynaklanan bu duruma bazen “Araba su kaynattı” denildiğini de olur. Motor bloğu ve üzerinde kullanılan sensörler, elektrikli ve elektronik aksam, contalar, burçlar, miller ve buna benzer birçok parça senkronize olarak çalıştığı için motor belli bir ısıyı geçmemelidir.

Eğer motor sıcaklığı anormal şekilde yükselirse, bu parçalar zarar görür ve tamir edilmesi pahalıya mâlolan sonuçlarla karşı karşıya kalınabilir. İşte hararetin nedenleri.

• Radyatör fanının arızalı olması/çalışmaması
• Radyatörde soğutma suyu olmaması
• Devir daim pompasının çalışmaması
• Motorun aşırı yüksek devirlerde çalıştırılması
• Soğutma sisteminde hava olması
• Pas, tortu veya pislikten tıkanmış radyatör
• Soğutma sistemi termostatının arızalı olması/çalışmaması
• Motor üst kapak contasının hasarlı olması
• Soğutma suyunda antifiriz kullanılmaması

Burada bahsi geçen hararet sebeplerini temel olarak diğer hararet sebeplerini de kapsamaktadır. Bir örnekle açıklayacak olursak; Soğutma sisteminde hava olmasının birkaç nedeni vardır. Biri de LPG sisteminin yanlış montajından kaynaklanır. Bu durum soğutma sistemine hava karışmasına ve soğutma suyunun sistemde dolaşmasına engel olur. Yada devir daim pompasının çalışmamasının birkaç nedeni vardır. Triger kayışı kopmuş olabilir. Devir daim pompası bilye dağıtmış ve pompa işlevini eksik yapmasından olabilir. Bazı soğutma fanları kayışlı olarak motorun döndürme gücüyle, kayış kasnak sistemiyle çalışır. Bir çoğu da elektrikli motorla çalışır. Burada arıza farkı ikiye ayrılır. Elektrik arızasından veya mekanik kayış kopukluğundan kaynaklanan arızalar sonucunda motor soğutma suyu aşırı derede ısınarak motorun zarar görmesine neden olur.

Araba hararet yaparsa motorda neler olur?

Aracınızın motoru hararet yaptığında, birçok parçanın zarar görmesi mümkündür. Çok değerli motor parçalarının erimesi, deforme olması yada araçta yangın çıkmasına varacak kadar kötümser senaryolar hakkında konuşulabilir.

Bunlardan en önemlisi, motor bloğunun zarar görmesidir. Krank milinin parçalanarak motor bloğu içerisinde serbest kalması gibi sorunlar hasarın ekonomik boyutunu yükseltebilir. Piston kollarının parçalanması ve motor bloğu içerisinde dağılarak derin zararlar vermesine neden olabilir. Yakıt pompasının bu arıza sırasında yakıt püskürtmeye devam etmesi ile ortaya çıkan yüksek ısı ise yangınlara sebep olabilir. Aracınızın motor panelini her zaman yağlardan arındırılmış ve temiz olmasını sağlayınız.

Hararet sırasında ne yapmamalıyım?

Bu sorunun cevabı kolay gibi görünse de, genellikle panik halinde yapılan hatalar nedeniyle araçlarda daha ağır hasarlar meydana geliyor. Bu sebeple önce ne yapmamanız gerektiği konusunda birkaç madde sayalım.

• Hararet göstergesinde “kırmızı limit” çizgisini geçtiğini gördüğünüz halde, motoru daha fazla zorlayarak hararetin daha da yükselmesine sebep olmayın!
• Hararet yapan motorun gövdesine kesinlikle su dökmeyin. Eğer su dökerseniz, motor bloğunun çatlayarak bölünmesine sebep olabilirsiniz.
• Hararet yapan arabayı hemen durdurmayın.
• Radyatör veya yedek su deposu kapağını asla açmayın. Bunu yaparsanız, su ve yağ basıncı arasındaki direnç kırılacağından motor üst kapak contası hasar görecektir.

Hararet yapan bir arabada, nasıl davranmalı, neler yapmalıyım?

• Eğer mümkünse arabanızın motorunu kapatmadan, vitesi boşa alarak kontrollü biçimde bir süre daha sürüşe devam etmelisiniz. Bunun sebebi, motor ve şanzıman yükü hafiflemiş, devir daim devam ettirilerek, sürüşe devam ederken hava akışını da kullanarak motorun soğumasına yardımcı olmak.
• Derhal aracınızın ısıtıcı kaloriferini açın! (Klima devre dışı) Hararet ile karşılaştığınızda muhtemelen yaz mevsiminde olduğunuz için kalorifer kapalı olacaktır. Bu durumu avantaja çevirerek kaloriferi çalıştırdığınızda, kaloriferin içerisindeki soğuk su; Motorun hararetini bir miktar hafifletecektir.
• Yukarıdakileri yaparken hararet göstergesini kontrol altında tutunuz. Hararet düşüyorsa doğru yoldasınız demektir.
• Aracınızın motoru hala çalışıyor ve kontrollü şekilde hava almasını sağlayarak devam ettiniz ve araç artık durdu. Fakat motoru kapatmayın. Çalışmaya devam etmesini sağlayın. Bu durumda aracın devirdaim pompası, soğutma suyunu radyatörden motora, motordan radyatöre doğru hareketine devam ettirecektir. Bu sayede motor soğumaya başlayacaktır.
• Araç durduğunda motor kaputunu açarak, motor paneline serin hava girmesini sağlayın. Bunu yaparken dikkatli olmanızı tavsiye ederiz. Çünkü motor kaputunu açtığınızda, patlamış bir sıcak su borusu sizi haşlayarak ağır yaralanmanıza sebep olabilir. Bu konuda tedbirli olunuz.

En önemli konuyu vurgulamak gerekirse; Tüm bunları yaparken soğukkanlı ve mantıklı davranmakta yarar var. Telaşla yapılan hatalar sizi daha büyük masraflara sokabilir. Bu konuyla ilgili olarak, motor suyuna yağ karışması ile ilgili makalemizi okumak isterseniz linke tıklamanız yeterli olacaktır. İyi yolculuklar dileriz.