Cahil nedir?

Cahil kelime anlamı olarak baktığımızda; Eğitim görmemiş veya eğitimsiz; Bir konu hakkında bilgisi olmayan demektir. Cahil’in tanımını birkaç kelimeye sıkıştırmak doğru olmayacağı için bu konuyu biraz daha açarak anlatmak doğru olacaktır.

Cahil nedir? Yada cahil kime denir? Kelime anlamı bakımından eğitim görmemiş, bilgisiz kişiye cahil demek haksızlık olur. Çünkü cahillik eğitim veya bilgi tamlığı ile yok olmaz. Örneğin; Yıllarca okullarda okumuş, üniversitelerin dersliklerinde uzun uzun ders almış bir insan. Üzerinde çalıştığı konu hakkında uzmanlaşmış olsa bile bu kişinin cahil kalması mümkündür. Çünkü cehalet ile bir okulda eğitim almak arasında büyük fark vardır.

Aynı durum, hiç eğitim almamış bir insan için de geçerlidir. Yani eğitim almamış insanın cahil kalma durumu da mümkündür. Peki Cahil nedir? Kime cahil denir?

Birçok olumlu davranışın bir araya gelmesiyle cahil insan, eğitimli hale gelir. Bu demek değil ki ilkel insan cahildir! Hayır, tam tersi ilkel insan cahil değil doğaldır. Birkaç örnekle cahil insanı tanımlayalım.

Cahil kime denir?

Örnek vererek cahil insanı tanımlayalım. Düzgün bir aile içinde hayata başlamış, uzun yıllar akademik eğitim görmüş bir insanı ele alalım. Özgeçmişi zengin, birkaç yabancı dil biliyor. Üstelik maddi durumu da çok iyi. Güzel bir semtte, tanınmış insanların yaşadığı yerde yaşıyor. Buraya kadar her şey çok güzel değil mi? Şimdi diyeceksiniz ki; Cahil kime denir? Diyorsun! Ama olumlu yanlarından bahsediyorsun.

Evet çok haklısınız! Yukarıda saydıklarım, bir insanın cahil olmaması için yeterli kriterler değil. Şimdi bu kişiyi cahil tanımlamasına alan yönlerinden bahsedeceğim.

Sokakta yürürken yere tükürür, kalabalık ortamlarda yüksek sesle telefonda konuşur, bir bankada bile sırasını beklemeyip öne geçer, aldığı borcu zamanında ödemez veya hiç ödemez, çevresindeki insanlara saygı duymaz, yemek yerken ağzını şapırdatır.

Olumsuz örnekleri çoğaltmak mümkün. Mesela toplu konutta yaşıyorsa; Apartman, site gibi bir binada, komşularına saygı duymaz. Yüksek sesle müzik dinler, komşularını rahatsız eder, gürültü yapar. Balkondan veya pencerelerden çöp döker. Ama sorsanız iki farklı üniversiteden diploması, önemli bir konu hakkında doktorda tezi bile vardır. Ama tamamlayıcı unsurlar olmayınca koskoca bir sıfır. Yani bu kişi aslında bir cahildir.

Okullu cahil olmak mı? Okumadan cahil olmak mı?

Bir insanın eğitimli cahil olması elbette toplum açısından üzüntü vericidir. Fakat bir de eğitimsiz olduğu halde cahil kalan insanlar vardır. Yani hem mürekkep yalamamış, hem de cahil insanlar! Kendini geliştirmeyen, toplumdan kopuk, çevresine duyarsız, komşularına saygısı olmayan, ağaca, doğaya, hayvanlara zarar veren, kendini geliştirmemiş insanlara da cahil denir.

Önemli unsur şu; Okumuş insanın cahil olmasıyla, okumamış insanın (Eğitim harici) cahil olması aslında aynı şeydir.

Olumlu tarafından anlatalım. Okuma yazma bilmeyen, ömrü boyunca okula gitmemiş ve hayatını okullarda, eğitim alarak geçiren iki insanı ele alalım. Kendi kişisel gelişimlerini tamamlamış ve yeni gelişimlere açık bu iki insanı ortak noktada buluşturan özelliklerden bahsedelim. Şimdi diyeceksiniz ki, okumuş insanla okumamış insan bir olur mu? Elbette olur. Burada cehaletin okumakla yok olmadığını, hem okur-yazar olup, hem de kendini geliştirebilen insanın, aynı zamanda eğitimsizliğin (Okula gidememenin) eksikliğini bilen insanlardan bahsediyoruz.

Bir örnek vererek açıklayalım; Diyelim ki bir işletmeniz var. Bu işletmeye aşçı almanız gerekiyor. Önünüzde 2 farklı özgeçmiş var. Bu özgeçmişlerin her ikisinde de; Gastronomi eğitimi almış, aşçılık sertifikası olan eğitimli insanlar var. Fakat birinin iş tecrübesi diğerinden fazla. İşe alırken mantıken, daha tecrübeli olanını tercih ederek işe aldık. Fakat diğer başvuruyu da komşu işletmeye gönderdik. O da komşu işletmede işe başladı. Bizim işe aldığımız personel, kaba, kişisel hijyenine önem vermeyen, üstelik uyarıları da dikkate almayan biri. Her sabah sokak kedileri için, kaldırım kenarına bırakılan mama kaplarını tekmeleyip, hayvanlar için bırakılan su kaplarını devirip suyu döken bir insan. Uyarıları dikkate almayan ve uyaran kişiyi de tersleyen biri.

Komşu işletmeye gönderdiğimiz aşçı ise tam tersi. İnsan ilişkilerinde yumuşak başlı ve uyumlu, kişisel hijyenine dikkat eden, insanlara, sokak hayvanlarına ve doğaya duyarlı, hatta az önce bahsettiğimiz, sokak hayvanlarının devrilen su kapları ve tekmelenen mama kaplarını tekrar düzeltip dolduran kişi!

Peki, sizce bu insanlardan hangisi daha iyi örnek? Her ikisinin de eğitimsel olarak kazandıkları beceri aynı olmasına rağmen (Tecrübeli olduğu için) “Cahil” olana katlanmak mı isterdiniz? Yoksa insani açıdan kendini geliştirmiş olanı mı tercih ederdiniz? Tercihi size bırakıyoruz.

Cehaletle ilgili sözler!

• Tahsil cehaleti alır, eşeklik bâkî kalır. (Anonim)
• Cehalet; Yenilmesi gereken en büyük düşmandır. (M. Kemal Atatürk)
• Savaşmak istiyorsan, önce kendi cahilliğinle savaş. (Albert Einstein)
• Karanlık yoktur, cehalet vardır. (William Shakespeare)
• Bilgi kadar zenginlik, cehalet kadar yoksulluk yoktur. (Hz Ali)
• Cehalet; Ayrıcalıklı sınıfın ustaca kullandığı silahtır. (Karl Marx)
• Cahil insan kendisine bile düşmanken, başkasına dostluğu beklenemez. (Sokrates)
• Cahil kimsenin yanında kitap gibi sessiz ol. (Hz Mevlana)
• Tek düşmanım, cahil dostlarım. (Diderot)
• Cehalet şeker olsa yakar boğazı, görgü acı olsa geçer sızısı (Fatma Girik)