ESP Nedir?

Elektronik Stabilizasyon Programı “ESP”, savrulma tehlikesi gibi kritik sürüş durumlarını önceden algılar ve aracın savrulmasını önlemeye yardımcı olur.

ESP’nin kritik sürüş durumlarına tepki verebilmesi için sürekli olarak gerekli verilerle bilgilendirilmesi gerekir. Örneğin; sürücünün direksiyonu ne tarafa kırdığı ve aracın ne yönde hareket ettiği gibi… Sistem, birinci sorunun cevabını sistem direksiyon açısı ve tekerlek devir sayısı sensörlerinden alır. Kontrol ünitesi bu iki bilgiyi kullanarak optimum hareket yönünü ve optimum sürüş tutumunu hesaplar. Aracın savrulma oranı ve yanal akselerasyonu da bu önemli bilgiler arasında yer alır. Kontrol ünitesi bu bilgiler yardımıyla aracın gerçek durumunu hesaplayabilir.

ESP, aracın viraj geçişlerindeki hızının viraja uygun olmaması; Yol yüzeyindeki beklenmedik değişikliklerle karşılaşılması durumlarında. Islak zemin ve buzlanma gibi. Ani direksiyon manevrası gibi durumlara tepki vermesi gibi olası dengesizlikleri önler. Aracın viraj dışına savrulması veya aşırı yönlendirme (oversteer: aracın arka tarafının savrulması) ile ortaya çıkması bir fark yaratmaz.

Elektronik Stabilize Programının elektronik kontrol ünitesi dengesizliğin türünü sensör sistemi tarafından sağlanan bilgiler üzerinden algılar ve düzeltmeyi fren sistemine ve motor yönetimine gerçekleştirdiği müdahaleler üzerinden kumanda eder. ESP, yetersiz direksiyon hareketi uygulandığında (understeer) virajın iç bölgesinde bulunan arka tekerleği frenler. Aynı zamanda araç tekrar dengelenene kadar motor gücünü azaltır. Aşırı yönlendirmeyi ise (oversteer) virajın dış bölgesindeki ön freni hedefli bir şekilde tetikleyerek motor ve şanzıman yönetimine salça olarak önler.

Deneyimlerin artması ve belirgin oranda daha hassas sensör sistemleri kullanılması, bu karmaşık ayar sisteminin sürekli şekilde geliştirilmesine olanak sağlıyor.

Sistem, aşağıda belirtilen güvenlik ve konfor fonksiyonlarını içerir:

ABS “Anti Blokaj Fren Sistemi”
EBD “Elektronik Fren Gücü Dağıtımı”
HVV “Arka Aks Tam Frenleme”
ASR “Anti Patinaj Sistemi”
EDL “Elektronik Diferansiyel Kilidi”
MSR “Elektronik Motor Çekiş Kontrolü”
HBA “Hidrolik Fren Asistanı”
Overboost “Hidrolik Ek Güçlendirme”
HBV “Hidrolik Fren Kuvveti Güçlendirmesi”
Römork Stabilizasyonu

ABSplus Nedir?

Bir diğer adıyla ‘Offroad ABS’ olan ABSPlus, ABS kontrol ünitesine dâhil özel bir programdır.

Bu program, engebeli arazi ve yol koşullarında kullanmak için (özellikle 5 km/s’den düşük hızlarda ve orta diferansiyel kilitli durumda iken) otomatik olarak çalışan bir sistemdir.

‘Offroad ABS’ sistemine bağlı tekerlekler, sistem fren basıncını azaltmadan önce kısa bir süre bloke durumda kalmakta ve bu sayede tekerleğin önünde biriken zemin kaplama malzemesinden (örneğin çakıl ya da kum) küçük bir kama oluşturmaktadır. Bu kama, ekstra bir yavaşlatıcı etki ile fren performansını arttırır. Araç bu esnada hem yönlenmeyi korur hem de belirgin oranda daha kısa fren mesafesi sunar.

El freni nedir?

El freni ile ilgili, internette maalesef doyurucu bilgiye rastlamak zor. Umarım bu yazıda “El Freni” nedir sorusuna anlaşılır bir yanıt bulabilirsiniz.

El freni, bir aracı park ettikten sonra, aracın park alanına bırakıldığı yere sabitlemek için kullanılan ve tüm araçlarda standart olarak bulunan güvenlik donanımıdır.

Klasik bir el freninin çalışma prensibi; Aracın arka tekerleklerinde bulunan disk fren sistemi yada kampanalı fren sisteminde bulunan fren balatalarını, yine araçta bulunan hidrolik fren sisteminden bağımsız olarak çalışır duruma getirerek, aracı bulunduğu yere sabitlemektir.

El freni mekanizmaları, araç markalarına ve model yıllarına göre farklılık gösteriyor olsa bile, aracı sabitlenmek istenilen yere sabitlemeye yarayan sistemdir. Bazı araçlarda park freni, bazı araçlarda el freni olarak adlandırılır. El freni mekanizması; aracın sürücüsüne yakın bir noktada konumlandırılmış bir elcik veya bazı araçlarda, gaz pedalı – fren pedalı – debriyaj pedalı gurubunun en solunda konumlandırılmış olan bir topuk pedalı olarak ta konumlandırılmış olabilir.

Araç içindeki bu mekanizma, yarım ay biçiminde bir dişli üzerinde hareket eden ve yine yarım ay biçiminde çelik halat kanalı olan bir mekanizmadır. Araç içindeki bu mekanizmanın iç kısmında çelik bir halat bulunur. Bu halatın diğer ucu ise, aracın arka fren balatalarını sıkıştıran ve çalışır duruma getiren bir mekanizmaya doğrudan bağlıdır.

Zihninizde bu yapıyı canlandırdıysanız, şimdi çalışma mantığını kavramak daha kolay olacaktır. Bunu bir örnek ile açıklayalım; Aracımızı, eğimli yada düz bir otopark alanına bıraktık. Aracımızın motorunu durdurduğumuzda hidrolik fren sistemi devre dışı kalacağı için, bir süre sonra fren pedalı işlevini yitirecektir. Bu nedenle aracımızın motoru çalışmıyorken, el frenini çekerek aracımızı sabitleriz. Böylece bir kazanın oluşmasına engel olmuş oluruz. El freni halatları ve el freni mekanizmaları zamanla yıpranan ve işlevini yitirmesiyle birlikte revize edilmesi gereken parçalardır. Bu nedenle, bu önemli güvenlik donanımının, aracımızın kontrol ve bakımları esnasında gözden geçirilmesi ve her zaman çalışır durumda bulunması gereklidir.